Mae'r gweithredwr bysiau Trafnidiaeth Cymru a'r gweithredwr cerbydau hurio preifat Hyppo Hydrogen Solutions yn darparu gwasanaethau trafnidiaeth i'r cymunedau gan ddefnyddio ‘hydrogen gwyrdd’ a gaiff ei gynhyrchu'n lleol gan ddefnyddio ynni adnewyddadwy a dŵr lleol.

Caiff y fenter ei chynnal gan gonsortiwm yn y sector preifat sy'n ymateb i'r argyfwng newid hinsawdd. Mae'r bws trydan H2 City Gold sy'n rhedeg ar hydrogen yn cael ei ddarparu gan Caetano Bus UK, ac mae system ail-lenwi â thanwydd HyQube yn cael ei darparu gan Fuel Cell Systems. 

Caiff y tanwydd hydrogen ei gynhyrchu a'i gyflenwi gan y datblygwr hydrogen gwyrdd Protium, o'i safle a gomisiynwyd yn ddiweddar yng Nghanolfan Hydrogen Prifysgol De Cymru ym Mharc Ynni Baglan.

Mae myfyrwyr sy'n sefyll arholiadau ym Mhrifysgol Abertawe wedi bod yn teithio ar y bws yn ddiweddar fel rhan o ddarpariaeth Parcio a Theithio'r Brifysgol.  Maent wedi cael cyfle i fwynhau taith dawel ac esmwyth i'w neuadd arholiadau, gydag aer wedi'i hidlo a dim mygdarth.

Dywedodd y Cyngh. Jeremy Hurley, sef Aelod Cabinet Cyngor Castell-nedd Port Talbot dros Newid Hinsawdd a Thwf Economaidd: “Rydym yn falch o gefnogi'r treialon hyn gan fod defnyddio hydrogen yn rhan bwysig iawn o strategaeth Datgarboneiddio ac Ynni Adnewyddadwy'r cyngor.

“Mae bysiau sy'n rhedeg ar hydrogen yn cynnig ffordd ymarferol i gymunedau ddatgarboneiddio trafnidiaeth gyhoeddus a gwella ansawdd aer ar unwaith. Mae'r treialon hyn yn newyddion gwych i'n bwrdeistref sirol a gweddill y rhanbarth oherwydd gallent arwain y ffordd tuag at drafnidiaeth gyhoeddus lanach.”

Dywedodd Jayne Cornellius o dîm cynaliadwyedd Prifysgol Abertawe:

“Mae datgarboneiddio trafnidiaeth gyhoeddus yn allweddol er mwyn cyflawni ein hymrwymiadau unigol a chyfunol o ran carbon sero net.”

Bydd y treial bysiau yn parhau ar y llwybr arholiadau a bydd llwybr ychwanegol yn cael ei ychwanegu rhwng Gorsaf Fysiau Castell-nedd a Phontardawe. Cafodd llwybr Castell-nedd ei ddewis er mwyn gweld sut y bydd y bws yn perfformio ar riwiau hir – her i fysiau sy'n rhedeg ar fatri a ffordd wych o arddangos manteision cerbydau hydrogen.  

Hyppo Hydrogen Solutions yw'r gweithredwr cerbydau hurio preifat cyntaf yng Nghymru sy'n defnyddio ceir cell danwydd hydrogen i deithwyr, fel y Toyota Mirai a'r Hyundai Nexo. 

Dywedodd Bev Fowles, sef Rheolwr Gyfarwyddwr Trafnidiaeth Cymru: “Mae'n wych gallu profi technolegau newydd fel bws City Gold Caetano mewn sefyllfaoedd go iawn.  Rwy'n hyderus y bydd hydrogen yn ein helpu i sicrhau system trafnidiaeth gyhoeddus sero net yn Ne Cymru.”

Ychwanegodd Chris Foxall, sef Sylfaenydd a Phrif Swyddog Gweithredol Hyppo Hydrogen: “Cafodd y gell danwydd ei dyfeisio gan Syr William Grove, a oedd yn byw ym Mae Abertawe, ac felly mae'n lle addas i ddechrau busnes gwasanaethau hydrogen.  Mae Hyppo yn gobeithio ehangu ei weithrediadau y tu hwnt i'r treial, gan ddatblygu ecosystem hydrogen leol a fydd yn helpu i ddatgarboneiddio cymunedau a chreu swyddi lleol.”

Mae Fuel Cell Systems yn adeiladu ar dreialon llwyddiannus yn Aberdaugleddau lle y bu'n cefnogi Cyngor Sir Penfro a phrosiect Teyrnas Ynni Aberdaugleddau. Gwnaeth y cwmni hefyd gyfraniad hanfodol at ddylunio cyfleuster cynhyrchu hydrogen Pioneer ym Maglan a ddatblygwyd gan Protium, ac mae'n gweld cyfleoedd mawr i agor safleoedd cynhyrchu ac ail-lenwi â thanwydd ychwanegol yn y rhanbarth.

Mae'r treialon ar waith cyn cynhadledd Hydrogen Porth y Gorllewin a gynhelir yn y Celtic Manor ar 9 Mehefin.  Bydd y bysiau a'r ceir yn cael eu harddangos yn y digwyddiad a chaiff adborth o'r treialon ei rannu â'r cynadleddwyr, a fydd yn cynnwys yr holl awdurdodau lleol yn rhanbarth Porth y Gorllewin.

Ffynhonnell y wybodaeth: Cyngor Castell-nedd Port Talbot